Tuyên truyền 90 năm ngày truyền thống DQTV Việt Nam (28/3/1935-28/3/2025)

Giai đoạn cả nước thống nhất đi lên Chủ nghĩa xã hội, Dân quân tự vệ Việt Nam, tiếp tục phát huy vai trò làm nòng cốt cho nhân dân ở cơ sở khắc phục hậu quả chiến tranh, tích cực rà phá bom mìn, giải phóng hàng triệu ha đất; truy quét tàn quân, bọn phản động của địch còn cài cắm lại; phối hợp với Bộ đội Biên phòng, Công an Nhân dân và các lực lượng khác bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước; góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; đồng thời ngày càng khẳng định rõ vị trí, vai trò chiến lược của lực lượng DQTV để góp phần tăng cường tiềm lực quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.

Trong công cuộc đổi mới đất nước, lực lượng DQTV đang ngày đêm sát cánh cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân Bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ Xã hội chủ nghĩa, giữ vững hòa bình, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta, góp phần quan trọng vào thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Quán triệt thực hiện đường lối đổi mới trong các Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc và các Nghị quyết của Đảng về quốc phòng an ninh, đặc biệt là ngày 29/9/1989, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra các Chỉ thị số 55/BBT, Nghị định số 29/HĐBT ngày 29/01/1990 của Hội đồng Bộ trưởng về xây dựng lực lượng DQTV trong tình hình mới, Nghị quyết Hội nghị BCHTƯ Đảng lần thứ 8 (Khóa IX, khóa XI) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với lực lượng DQTV và lực lượng DBĐV trong tình hình mới. Tháng 01/1996 Pháp lệnh về DQTV ra đời và tháng 11/2009 Luật DQTV được Quốc hội khóa XII thông qua, lần đầu tiên DQTV có văn bản mang tính pháp lý cao nhất của Nhà nước nhằm tiếp tục tăng cường chỉ đạo xây dựng lực lượng DQTV.

Hệ thống pháp luật về Dân quân tự vệ đã được xây dựng, bổ sung, hoàn thiện đồng bộ với hệ thống pháp luật của Nhà nước, tạo hành lang pháp lý để triển khai thực hiện nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về Dân quân tự vệ. Từ năm 2015 đến nay, Quốc hội đã ban hành 02 luật, Chính phủ ban hành 07 nghị định, Bộ Quốc phòng ban hành 27 thông tư và nhiều văn bản QPPL khác tạo điều kiện để triển khai thực hiện công tác quốc phòng quân sự, Dân quân tự vệ thống nhất trên phạm vi toàn quốc, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương, cơ sở.

Quán triệt, nắm vững và thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về quốc phòng quân sự, Dân quân tự vệ; cấp ủy, chính quyền các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện phương châm “Dân biết, dân bàn, dân cử, dân chăm lo” trong tổ chức xây dựng Dân quân tự vệ. Xây dựng Dân quân tự vệ “vững mạnh và rộng khắp”, ở đâu có Đảng ở đó có tổ chức Dân quân tự vệ, xây dựng chất lượng tổng hợp cao, coi trọng chất lượng chính trị, khả năng sẵn sàng chiến đấu, đủ cơ cấu, thành phần theo quy định gồm Dân quân tự vệ cơ động, tại chỗ, biển, phòng không, pháo binh, công binh, trinh sát, thông tin, phòng hóa, y tế, dân quân thường trực; xây dựng mới Dân quân tự vệ làm nhiệm vụ phối hợp thực hiện các biện pháp chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng; đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong Dân quân tự vệ nhất là địa bàn trọng điểm, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; đồng thời, kiện toàn và thành lập mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã..

Tổ chức các mô hình mới đơn vị Dân quân tự vệ như: Xây dựng trên 130 chốt dân quân thường trực trên tuyến biên giới đất liền gắn với điểm dân cư và đồn, trạm biên phòng; xây dựng lực lượng dân quân thường trực trên đảo Trường Sa, Song Tử Tây, Sinh Tồn, Đá Tây; xây dựng Hải đội dân quân thường trực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Đã tập trung xây dựng các đơn vị Dân quân tự vệ ở các địa bàn trọng điểm. Một số mô hình tiêu biểu như: Đại đội dân quân thường trực (lâm thời) làm nhiệm vụ tập trung tại cấp tỉnh; đơn vị Dân quân tự vệ cơ động; đơn vị Dân quân tự vệ pháo binh, phòng không; xây dựng 08 hải đoàn tự vệ hoạt động trên biển; đơn vị tự vệ trong các doanh nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, cụm công nghiệp; đơn vị tự vệ trong loại hình doanh nghiệp FDI; đơn vị tự vệ trong doanh nghiệp quân đội… Xây dựng mô hình đơn vị dân quân nắm hộ gia đình đã phát huy tốt giúp nhân dân trong phòng, chống dịch Covid -19 và quản lý đường biên, mốc giới; 100% cấp xã đã xây dựng các đơn vị dân quân cơ động xung kích làm nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; mô hình đơn vị dân quân hoạt động gắn với đặc thù văn hóa, tôn giáo trong cộng đồng dân cư ở vùng đồng bào có đạo… đã từng bước nghiên cứu thí điểm tổ chức lực lượng dân quân làm nhiệm vụ bắn tỉa mục tiêu trọng yếu; lực lượng dân quân làm nhiệm vụ chế áp phương tiện bay không người lái để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Tổ chức lực lượng dân quân làm nhiệm vụ tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội trên không gian mạng, thành lập trang, nhóm facebook “Tôi yêu Chiến sỹ Sao vuông” trên nền tảng mạng xã hội (hiện nay có gần 90 nghìn thành viên tham gia nhóm, hơn 220.000 người theo dõi trên trang, đã đăng hàng chục nghìn tin bài, video, comment, bình luận lan tỏa các thông tin tích cực, pha loãng các thông tin tiêu cực, xấu độc góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng). Các mô hình điểm đơn vị Dân quân tự vệ đã phát huy tốt hiệu quả trong xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động của Dân quân tự vệ; đồng thời, làm tốt công tác tuyên truyền vận động quần chúng nhân dân chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần cùng các lực lượng giữ vững ổn định ANCT, TTATXH tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Các cơ quan, đơn vị, địa phương đã chỉ đạo quyết liệt nâng cao chất lượng huấn luyện cho Dân quân tự vệ theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, chất lượng”; hằng năm, cán bộ chủ trì làm công tác QPĐP, DQTV các cấp đều được tổ chức tập huấn theo quy định; tập trung huấn luyện cho 100% Dân quân tự vệ các nội dung cơ bản kết hợp giáo dục chính trị, pháp luật và huấn luyện thực hành xử trí tình huống thực tiễn diễn ra ở cơ sở, đồng thời coi trọng huấn luyện kỹ năng làm công tác vận động quần chúng, xây dựng nông thôn mới đô thị văn minh và nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, lụt bão, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống cháy rừng. Thường xuyên tổ chức hội thi, hội thao nhằm đánh giá trình độ, kỹ năng, khả năng phối hợp, từ đó nâng cao chất lượng huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV. 

Công tác đào tạo Chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã ngành quân sự cơ sở được chú trọng, quá trình đào tạo đã bám sát phương châm “Chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà trường là khả năng SSCĐ của đơn vị”. Đến nay, hàng chục nghìn đồng chí chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã đã được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở. Cán bộ được đào tạo ngành QSCS sau khi tốt nghiệp về địa phương cơ bản được bố trí, sử dụng đúng chức danh, đã phát huy tốt trình độ năng lực, quản lý, chỉ huy, điều hành thực hiện nhiệm vụ và khả năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ QSQP. Hiện nay có hơn 3 nghìn đồng chí đã phát triển lên giữ các chức vụ chủ chốt ở cấp xã, góp phần củng cố nâng cao chất lượng cán bộ trong hệ thống chính trị ở cơ sở, nhất là các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn.

Tham gia diễn tập chiến đấu cấp xã, diễn tập KVPT cấp huyện và cấp tỉnh; Dân quân tự vệ tham gia hàng nghìn lượt diễn tập cùng với các đơn vị bộ đội đứng chân trên địa bàn, diễn tập phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục thảm họa, sự cố thiên tai; tham gia diễn tập chung giữa Quân đội ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia… Thông qua các cuộc diễn tập đã nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương, khả năng làm tham mưu của cơ quan quân sự và các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương, nâng cao khả năng thực hành xử trí các tình huống về quốc phòng, an ninh, nhất là tình huống thực tiễn cho Dân quân tự vệ, góp phần giữ vững ANCT, TTANXH, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân cùng với các lực lượng bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới. Lực lượng dân quân biển đã tham gia hàng nghìn đợt hoạt động, phối hợp với Bộ đội Biên phòng, Hải quân, Cảnh sát biển, Kiểm ngư làm nhiệm vụ trực SSCĐ, đặc biệt đã luân phiên sử dụng hàng nghìn lượt tàu của các Hải đội dân quân thường trực, Hải đoàn tự vệ và dân quân biển tuần tra khẳng định chủ quyền biển, đảo, phối hợp bảo vệ ANCT, bảo đảm TTANXH và phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật trên biển, tạo điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển, giữ vững ngư trường truyền thống, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền vùng biển, đảo của Tổ quốc; tham gia tuần tra chống khai thác thủy, hải sản bất hợp pháp không khai báo (IUU).

Dân quân tự vệ ở các vùng biên giới đã tham mưu cùng cấp ủy, chính quyền địa phương đối ngoại nhân dân, tham gia chương trình kết nghĩa cụm dân cư 2 bên biên giới đã góp phần tăng cường tình đoàn kết, gắn bó, giao lưu văn hóa giữa nhân dân 2 nước, đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền đường biên giới.

Hằng năm đã huy động hơn một triệu lượt Dân quân tự vệ phối hợp với các lực lượng liên quan làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, không để các phần tử cơ hội chính trị kích động gây rối, biểu tình làm mất ổn định về ANCT, TTATXH, nhất là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, các xã trọng điểm về quốc phòng.

Tham gia tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh, tham gia xây dựng địa phương, cơ sở vững mạnh toàn diện, thực hiện chính sách xã hội; thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật. Thực hiện tốt các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, giảm nghèo bền vững. Trong những năm qua, đã huy động trên 9,1 triệu lượt DQTV phối hợp với các lực lượng khác tham gia xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng, an ninh.

Từ năm 2020 - 2022, đại dịch Covid-19 đã tác động nặng nề đến thế giới và Việt Nam. Thực hiện phương châm “chống dịch như chống giặc”, cùng với cả nước, dân quân tự vệ là lực lượng xung kích, đi đầu, luôn có mặt ở tất cả các địa phương, ở tất cả các khâu, căng mình chống dịch và bảo vệ sức khỏe, tính mạng, tài sản của nhân dân. Các địa phương đã huy động hàng chục triệu lượt DQTV cùng các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tổ chức tuần tra, chốt chặn chống xuất nhập cảnh trái phép, phòng, chống dịch trên tuyến biên giới tại 1.970 điểm, chốt; thực hiện chốt chặn, hướng dẫn kê khai y tế, phòng, chống dịch tại trên 31.160 chốt kiểm soát; phục vụ trên 10 nghìn khu, điểm cách ly, trên 120 bệnh viện dã chiến; phối hợp với trên 500 tổ quân y lưu động cấp cứu ở những khu vực dịch bệnh nguy hiểm, để lại hình ảnh đẹp của DQTV trong lòng nhân dân.

Thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn, xác định đây là nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”. Dân quân tự vệ là lực lượng nòng cốt tại cơ sở, đã phát huy tốt vai trò xung kích, cùng với các lực lượng trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn… ở địa phương, cơ sở. Trong các trận mưa, bão, lũ lụt lớn đã huy động hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ Dân quân tự vệ cùng lực lượng Quân đội, Công an và Nhân dân di dời hàng nghìn hộ dân và nhiều tài sản từ nơi xung yếu đến nơi an toàn, tham gia vận chuyển hàng nghìn tấn lương thực, thực phẩm; khắc phục sạt lở, tìm kiếm, cứu nạn, ổn định đời sống góp phần quan trọng giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản của Nhà nước và nhân dân; với sự chủ động tích cực và tham mưu có hiệu quả, hoạt động của Dân quân tự vệ trong những năm qua thực sự là lực lượng nòng cốt trong phòng chống thiên tai, dịch bệnh ở cơ sở, được cấp uỷ, chính quyền và nhân dân đánh giá cao; nhiều tập thể cá nhân được các cấp khen thưởng.

Trải qua 90 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Dân quân tự vệ Việt Nam luôn đoàn kết thống nhất, trung thành với Tổ quốc, với Nhân dân, với sự nghiệp cách mạng của Đảng; chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm; lao động, học tập, công tác hiệu quả, sáng tạo lập nhiều chiến công to lớn. DQTV sống, chiến đấu trong lòng dân, được nhân dân yêu thương, đùm bọc, kế thừa và phát huy tinh thần yêu nước và nghệ thuật quân sự của dân tộc Việt Nam, vượt qua muôn vàn gian lao, thử thách, cùng với các lực lượng khác và Nhân dân làm nên những thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm tròn nghĩa vụ quốc tế vẻ vang. Qua các thời kỳ cách mạng, đã có trên 370 tập thể và 284 cá nhân được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Năm 2015, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống, DQTV Việt Nam được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng.

Những công lao to lớn và thành tích vẻ vang của Dân quân tự vệ Việt Nam đã đóng góp vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay như khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã".

III. PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG, VẺ VANG, XÂY DỰNG DÂN QUÂN TỰ VỆ VỮNG MẠNH, RỘNG KHẮP, HOÀN THÀNH XUẤT SẮC NHIỆM VỤ TRONG GIAI ĐOẠN CÁCH MẠNG MỚI

Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó dự báo. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt. Chính trị thế giới tiếp tục thúc đẩy xu thế đa cực, xuất hiện nhiều hình thái chiến tranh, phương thức tác chiến mới. Tuy nhiên, hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn. Ở trong nước, mặc dù đạt được nhiều thành tựu về kinh tế - xã hội, tiềm lực đất nước tiếp tục được tăng cường, uy tín, vị thế trên trường quốc tế được nâng cao, song vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.

Trước bối cảnh đó, đòi hỏi Dân quân tự vệ phải phát huy cao nhất truyền thống vẻ vang đã được hun đúc qua lịch sử đấu tranh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng ra sức hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó; tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Nhân dân; dũng cảm, gan dạ, bám sát cơ sở, bám dân, bám đất; xung kích trong chiến đấu, lao động, sản xuất; đoàn kết, phối hợp với các lực lượng khác để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa.

Lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc cho thấy, sự lãnh đạo của Đảng là nguồn gốc, nguyên tắc cơ bản, nhân tố quyết định quá trình trưởng thành, chiến thắng của DQTV. Nhà nước quản lý, chính quyền điều hành là nhân tố cơ bản, giữ vai trò chủ đạo bảo đảm thống nhất hoạt động của DQTV. Nhân dân là nền tảng sức mạnh và chỗ dựa vững chắc của DQTV. Sự ra đời, phát triển của DQTV là quy luật phổ biến trong duy trì sức mạnh quân sự quốc phòng đất nước và là nghệ thuật tổ chức lực lượng vũ trang, là kế thừa kế sách giữ nước của dân tộc.

Xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp là chủ trương chiến lược, quan trọng, vừa mang tính cấp bách, vừa cơ bản lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc, phát huy trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng, góp phần nâng cao sức mạnh của lực lượng vũ trang, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống. Trước yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng DQTV cần những giải pháp đồng bộ, phù hợp.

Cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng Dân quân tự vệ. Đây là nội dung quan trọng hàng đầu bảo đảm cho quá trình xây dựng Dân quân tự vệ đúng định hướng của Đảng, đạt hiệu quả thiết thực và sát thực tiễn tình hình, nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, tổ chức. Vì vậy, cơ quan quân sự, đơn vị dân quân tự vệ các cấp cần tập trung tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương và cấp ủy, người đứng đầu cơ quan, tổ chức đẩy mạnh công tác giáo dục, quán triệt làm cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng và sự cần thiết phải xây dựng Dân quân tự vệ vững mạnh; đủ sức bảo vệ cấp ủy, chính quyền, tính mạng, tài sản của nhân dân, của cơ quan, tổ chức; đồng thời, làm nòng cốt cùng toàn dân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tư, an toàn xã hội ở cơ sở. Phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự địa phương các cấp trong tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch lãnh đạo công tác quân sự, quốc phòng, công tác Dân quân tự vệ phù hợp tình hình thực tế.

Chú trọng xây dựng Dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, có chất lượng tổng hợp ngày càng cao, trước hết là chất lượng chính trị, làm cơ sở hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trên cơ sở thực hiện nghiêm pháp luật về Dân quân tự vệ, cơ quan quân sự địa phương các cấp chủ động phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành đoàn thể, cơ quan, đơn vị liên quan tham mưu xây dựng, kiện toàn tổ chức biên chế dân quân tự vệ theo hướng gọn, mạnh, có tỷ lệ và cơ cấu hợp lý, được trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ phù hợp tình hình, đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ từng vùng miền, địa phương. Kiện toàn tổ chức biên chế đủ các chức danh Ban chỉ huy quân sự; đầu tư xây dựng trụ sở làm việc của ban chỉ huy quân sự cấp xã, nhà làm việc, nhà ở cho dân quân thường trực nhất là đối với các xã biên giới, ven biển, đảo... Tập trung chăm lo, xây dựng lực lượng dân quân thường trực, dân quân cơ động, dân quân biển và chốt dân quân thường trực biên giới ngày càng vững mạnh, hoạt động hiệu quả. Xây dựng tổ chức, biên chế, huấn luyện Dân quân thường trực làm nhiệm vụ bắn tỉa, dân quân thường trực làm nhiệm vụ phòng chống và chế áp các phương tiện bay không người lái (UAV) đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; đồng thời tích cực nghiên cứu tiếp tục xây dựng các mô hình điểm đơn vị Dân quân tự vệ. Coi trọng củng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã; phát triển đảng viên, đoàn viên trong Dân quân tự vệ, nâng cao chất lượng chính trị, thực sự là lực lượng chính trị tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình hình mới.

Không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện và hiệu quả hoạt động của Dân quân tự vệ. Thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về chương trình giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự cho Dân quân tự vệ, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, pháp luật, công tác vận động quần chúng với huấn luyện quân sự, chú trọng tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, huấn luyện nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu đồng thời với đổi mới phương pháp, cập nhật kiến thức cho DQTV. Các địa phương, cơ quan, tổ chức chú trọng chỉ đạo nâng cao hiệu quả phối hợp hoạt động giữa Dân quân tự vệ với các lực lượng khác trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa; xây dựng nông thôn mới; phát triển kinh tế-xã hội; bảo vệ trật tự an ninh; bảo vệ Đảng, bảo vệ chủ quyền và nhân dân ở địa phương, cơ sở.

Các địa phương, cơ quan, tổ chức quan tâm bảo đảm chế độ, chính sách đối với Dân quân tự vệ. Chú trọng gắn công tác chính sách với công tác tổ chức, công tác tư tưởng. Làm tốt công tác chính sách đối với những gia đình cán bộ, chiến sĩ Dân quân tự vệ có hoàn cảnh khó khăn.

Kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống DQTV là dịp để chúng ta ôn lại trang sử hào hùng và những chiến công oanh liệt của DQTV trong thời gian qua. Từ đó, khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc, phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, nâng cao lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi khó khăn, thử thách; ra sức xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, xây dựng DQTV “vững mạnh, rộng khắp” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

IV. SỰ HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN; THÀNH TÍCH CỦA LỰC LƯỢNG DÂN QUÂN TỰ VỆ TỈNH ĐĂK LĂK

1. Sự ra đời của lực lượng DQTV tỉnh Đắk Lắk

Cùng với cao trào cách mạng của nhân dân cả nước phong trào đấu tranh của công dân các đồn điền trên địa bàn tỉnh ngày càng lên cao, chống các chính sách cai trị của thực dân pháp. Tháng 5 năm 1945 các tổ chức bí mật cách mạng gồm những người trung kiên trong công nhân làm nòng cốt đi tuyên truyền giác ngộ quần chúng, sau phát triển rộng vào Thanh niên, tổ chức thành lực lực xung kích, rèn dao kiếm, luyện tập quân sự, với danh nghĩa bảo vệ đồn điền thực chất là “Đội Tự Vệ” có chỉ huy được huấn luyện quân sự và giác ngộ chính trị được cán bộ Đảng lãnh đạo, giáo dục “Đội Tư Vệ Ca Đa” đã phát triển được 36 người do anh Nguyễn Tâm Thu và Trần Phòng phụ trách là tiền thân của lực lượng vũ trang Đăk Lăk.

Cùng với “Đội tự vệ Ca Đa” lực lượng thanh niên xung phong các vùng lân cận như Buôn Pốc, Buôn Phô, Buôn Ea Yông, Buôn Puăn cũng được tổ chức thành những đội tự vệ trang bị vũ khí thô sơ, cung , tên, dao, kiếm. Trung đội tự vệ Ca Đa  đầu tiên có các đồng chí: Nguyễn Tâm Thu, Trần Phòng, Trần Thủ, Trần Cao, Mai Nguyên, Trần Dụ, anh Bộ và chị Trần Thị Thủy. Đây là lực lượng vũ trang đầu tiên của tỉnh ĐăkLăk được Đảng tổ chức và lãnh đạo.

Tháng 9 năm 1947 theo Quyết định của Hội đồng chính phủ khu 15 được thành lập (gồm 5 tỉnh) đưa đến sự ra đời của phòng Dân quân khu 15 và đến tháng 3 năm1948 tỉnh đội bộ Dân quân có nhiệm vụ chỉ đạo, xây dựng, huấn luyện Dân quân bước vào chiến đấu bảo vệ nhân dân, bảo vệ chính quyền. Từ cuối năm 1949 ở các huyện trong tỉnh đều có cán bộ quân sự tham gia Ban cán sự, có tiểu ban dân quân chuyên trách về công tác Dân quân. Đánh dấu sự trưởng thành phát triển của Dân quân tự vệ Đăk Lăk từ đó về sau.

2. Thành tích của lực lượng DQTV ĐăkLăk được thể hiện

- Bảo vệ cơ sở cách mạng, bảo vệ nhân dân, cùng nhân dân đấu tranh giành chính quyền, xây dựng cơ sở.

- Kiên quyết chặn địch trên các tuyến, chống càn.

- Dùng chông, thò, cạm, bẩy, hạ cây cản đường, cùng nhân dân tham gia bố phòng, tiếp tế cứu thương bộ đội.

- Tham gia xây dựng tuyến ba biên giới.

- Tuyên truyền giác ngộ binh lính bỏ hàng ngũ địch quay về với cách mạng.

- Cùng bộ đội cắm chông, cài thò diệt địch.

- Cùng nhân dân xây dựng hậu cứ kháng chiến, bảo vệ vùng giải phóng.

- Tham gia cùng bộ đội địa phương chiến đấu truy quét bọn phản động PulRô.

- Làm nồng cốt xung kích trong nhiệm vụ quốc phòng - an ninh - phong trào định canh, định cư - xây dựng đời sống văn hoá mới.

* Trong kháng chiến chống pháp

- DQTV đã cùng bộ đội, các đội công tác hoạt động sâu vào vùng địch (1946-1950) xây dựng cơ sở kháng chiến (tiêu biểu có DQTV-Cheo reo-Buôn Hồ-M’ Đắk).

- Cùng nhân dân tham gia vận chuyển hàng trăm tấn hàng như: thực phẩm, muối, vũ khí, đạn dược lên căn cứ Dlei Ya.

- Tham gia cùng bộ đội và độc lập tác chiến nhiều trận đánh, góp phần to lớn trong nhiều chiến dịch cùng cả nước kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến. Tiêu biểu trong chiến dịch Nguyễn Huệ (1950) các đơn vị như: Dân quân xã Ea Trul, Ea Bol, Ea K Nốp, du kích Buôn Hồ đã đánh Đoè lội trên đường số 21, số 14, số 7 tiêu diệt nhiều sinh lực phương tiện chiến tranh của địch, thu nhiều quân trang, vũ khí, phá hỏng nhiều cầu cống, ngăn cản bước tiến của địch trên các tuyến.

- Trong chiến dịch Đông Xuân (1953-1954) dân quân du kích đã độc lập tác chiến 20 trận, sử dụng địa lôi chông mìn, diệt 28 tên, làm bị thương 53 tên, phá huỷ 3 xe, cắt 7 km dây điện thoại.

* Trong kháng chiến chống Mỹ

Thực hiện Nghị quyết 15-BCHTW, Đảng bộ tỉnh Đăk Lăk trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, phát triển lực lượng trong tình hình mới. DQTV đã cùng bộ đội tập trung đi vào xây dựng hậu cứ kháng chiến, tích cực phá tề, trừ gian làm nồng cốt cho quần chúng nổi dậy. Thực hiện “ 2 chân - 3 mũi” đã góp phần to lớn trong nhiệm vụ:

- Xây dựng hậu cứ kháng chiến.

- Bảo vệ vùng giải phóng.

- Chống càn quyết, lấn chiếm của địch.

Cùng với quân và dân tỉnh nhà nên chiến thắng lịch sử 10/03/1975 - giải phóng Buôn Ma Thuột, mở màn cho cuộc tổng tiến công mùa xuân năm 1975 giải phóng hoàn toàn Miền Nam thống nhất nước nhà. Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ đã có 3 đơn vị dân quân du kích được nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân là: Dân quân du kích xã Đăk Phơi, huyện Lăk; Dân quân du kích xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông; Dân quân du kích xã ĐLê Ya, huyện Krông Buk.

* Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc XHCN

Trong 30 năm chiến đấu - xây dựng, dân quân tự vệ đã có bước trưởng thành về số lượng và chất lượng, đã có nhiều đóng góp tích cực trong chống chiến tranh lấn chiếm biên giới - bảo vệ cơ sở vật chất XHCN - làm trong sạch địa bàn - xây dựng cuộc sống mới của nhân dân đồng bào các dân tộc tỉnh Đăk Lăk.

- Tiêu biểu có Dân quân Buôn Wing, xã Vũ Tân, huyện Ea Súp; Dân quân xã Ea Trul, huyện Krông Pách; xã Thuận An, huyện Đăk Mil; Dân quân xã Bông Krang, huyện Krông Buk đã được Nhà nước tặng thưởng huân chương chiến công hạng ba.

- Đã được Nhà nước tặng thưởng 7 huân chương Quân công hạnh nhất; 7 huân chương Quân công hạnh hai 14 đơn vị thuộc lực lượng vũ trang tỉnh, trong đó có sự đóng góp quan trọng của DQTV tỉnh Đắk Lắk.

- Nhiều tập thể và cá nhân đã được tặng thưởng danh hiệu chiến sỹ Quyết Thắng, chiến sỹ thi đua và hàng ngàn bằng khen, giấy khen về thành tích chiến đấu xây dựng.

V. TÓM TẮT THÀNH TÍCH CỦA LỰC LƯỢNG DQTV THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY

1. Trong kháng chiến chống Pháp

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp quân và dân Buôn Ma Thuột đã chiến đấu trên 500 trận, phối hợp cùng với lực lượng của trên đánh hơn 100 trận, diệt hàng ngàn tên địch, thu nhiều vũ khí trang bị, quân trang, quân dụng. Tiêu biểu có các trận đánh sau:

- Tháng 4/1945, quân và dân Buôn Ma Thuột đã đấu tranh quyết liệt với quy mô lớn, được tổ chức chặt chẽ, buột Phát xít Nhật phải trả tự do cho hơn 700 tù nhân chính trị, đây là 1 thắng lợi của lực lượng yêu nước Buôn Ma Thuột và đây cũng là một lực lượng Cách Mạng hết sức quan trọng, số tù nhân chính trị sau này sau đó toả ra các nơi hoạt động và tuyên truyền cho Cách mạng.

- Ngày 20/8/1945 tại thị xã Buôn Ma Thuột. Uỷ ban khởi nghĩa đã chỉ đạo nhân dân phá tan cuộc “Chào cờ quê lỵ” của địch ở sân vận động Thị xã và tuyên bố Chính quyền cách mạng về tay nhân dân, “Cờ quê lỵ” được hạ xuống “Cờ đỏ sao vàng” được kéo lên lễ đài.

- Tháng 5/1945 quân dân Buôn Ma Thuột đã phối hợp với các lực lượng của trên chặn đánh, tiêu diệt toàn bộ xe pháo của Binh đoàn cơ động 42 của Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

* Trải qua 9 năm kháng chiến trường kỳ quân và dân Buôn Ma Thuột luôn một lòng, một dạ kiên trì bám trụ vượt qua mọi khó khăn gian khổ, tin tưởng vào Đảng, vào cách mạng, vào Bác Hồ, kiên trì chống thực dân Pháp xâm lược và tiếp tục kháng chiến cho đến ngày thắng lợi. Trong chiến công trên có sự đóng góp quan trọng của lực lượng DQTV Thành phố.

2. Trong kháng chiến chống Mỹ

Tổng số trận đánh có lực lượng DQTV tham gia: 429 trận; tổng số địch bị tiêu diệt, loại khỏi vòng chiến đấu: 5.075.tên; trong đó:

Cố vấn Mỹ: 18 tên

Sỹ quan: 249

Cảnh sát: 87

Ác ôn: 25

Tiêu diệt làm tan rã : 03 Tiểu đoàn

Tiêu diệt: 05 Đại đội

Tiêu diệt: 61 Trung đội

Tiêu diệt: 11 Tiểu đội

Phá huỷ: 5.000.000 Tấn bom đạn

Phá huỷ: 12/16 Kho đạn của địch

Phá huỷ xe quân sự: 341 Xe

Phá huỷ: 22 lô cốt; 33 Trại lính; 01 Xe tăng.

Thu: 21 máy chữ; 5.543 khẩu súng các loại; 06 Đại liên; 10.000 Viên đạn.

3. Một số trận đánh tiêu biểu

- Đêm ngày 23/8/1966 lực lượng Tự vệ mật đánh vào phòng trà Hoa Đà, diệt 18 tên cố vấn Mỹ và sỹ quan Mỹ (Trận đánh Mỹ đầu tiên).

- Đêm 18/1/1968 cơ sở nội tuyến Buôn Ma Thuột đặt thuốc nổ phá 02 lô cốt của sư đoàn bộ 23 Ngụy. Kết quả 2 pháo đài bảo vệ Sư đoàn 23 Nguỵ bị sập hoàn toàn, nhiều phương tiện chiến tranh của địch bị phá huỷ, 34 sỹ quan và binh lính bị tiêu diệt.

- Đêm 11/5/1969 đội xung kích V 12 cánh Bắc Buôn Ma Thuột vào Ty Cảnh sát nguỵ, diệt 27 tên cảnh sát khét tiếng.

- Đêm 23/8/1970 Đôi Tự vệ mật đặt thuốc nổ tại Rạp chiếu bóng Lô Đô tiêu diệt và làm bị thương gần 180 tên Sỹ quan và binh lính địch.

Với những thành tích đã đạt được trong 2 cuộc kháng chiến LLVT Thành phố đã được Đảng, Nhà nước tuyên dương “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” vào năm 1978.

4. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc XHCN

Trải qua 34 năm chiến đấu xây dựng DQTV Thành phố đã không ngừng lớn mạnh về số lượng và chất lượng đã có nhiều đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và BVTQ.

Trong chiến đấu truy quét Pul Rô phối hợp cùng các lực lượng tổ chức truy quét phục kích tiêu diệt hàng trăm tên, thu nhiều vũ khí trang bị cụ thể là:

- Năm 1977 DQTV Thị xã đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và Đội công tác Thị xã tổ chức truy quét 63 lần, diệt 11 tên, thu 7 súng.

- Năm 1978 đánh 47 trận làm bị thương 18 tên, bắt 21 tên, gọi hàng 22 tên, thu 38 khẩu súng các loại.

- Năm 1979 đánh 34 trận diệt 20 tên, bắt 7 tên, thu 12 súng.

- Năm 1980 đánh 13 trận, diệt 13 tên, bắt 9 tên, thu 13 súng.

Hiện nay lực lượng DQTV Thành phố luôn xác định tốt nhiệm vụ trung thành tuyệt đối với Đảng với Tổ quốc với Nhân dân, luôn luôn đề cao cảnh giác, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.