Kết luận đoàn kiểm tra số 225 về việc niêm yết giá và giá bán đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông

   Thực hiện Quyết định số 225/QĐ-SXD ngày 26/5/2025 về việc thành lập Đoàn kiểm tra việc niêm yết giá và giá bán đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông.

Trên cơ sở Báo cáo kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra số 225, Sở Xây dựng đã có Công văn số 2340/SXD-KT&VLXD ngày 19/6/2025 gửi đến UBND các huyện Ea Kar, Krông Pắc, Krông Bông, Lắk, Krông Ana, Ea Súp; các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường (theo danh sách kiểm tra) để góp ý đối với Dự thảo Kết luận kiểm tra việc niêm yết giá và giá bán đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông; Sở Xây dựng kết luận như sau:

I. Khái quát chung

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 4943/UBND-NNMT ngày 16/5/2025 về việc tăng cường kiểm soát việc khai thác, sử dụng, buôn bán khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Theo đó, tại mục 1, UBND tỉnh giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan kiểm tra việc niêm yết giá và giá bán đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường. Nếu phát hiện các đơn vị cố tình đẩy giá vật liệu xây dựng lên cao thì xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; đồng thời, hướng dẫn, kiểm tra, xử lý việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông để các phương tiện hoạt động khai thác cát thực hiện khai thác khoáng sản đảm bảo theo quy định, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 30/5/2025.

Sở Xây dựng đã ban hành Quyết định số 225/QĐ-SXD ngày 26/5/2025 về việc thành lập Đoàn kiểm tra việc niêm yết giá và giá bán đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông; từ ngày 26/5/2024 đến ngày 30/5/2025, Đoàn kiểm tra số 225 đã tiến hành kiểm tra các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường trên địa bàn 06 huyện.

II. Kết quả kiểm tra

Từ ngày 27/5/2025 đến ngày 30/5/2025, Đoàn kiểm tra đã kiểm tra ghi nhận thực tế và thu thập các hồ sơ, tài liệu có liên quan tại 09 doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường và 05 đại lý buôn bán, kinh doanh VLXD (cửa hàng) tại các huyện Ea Kar, Krông Pắc, Krông Bông, Lắk, Krông Ana, Ea Súp. Kết quả kiểm tra cụ thể được đánh giá, ghi nhận như sau:

1. Việc tuân thủ pháp luật về niêm yết giá, bán theo giá niêm yết đối với các mặt hàng vật liệu xây dựng thông thường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, cung ứng vật liệu xây dựng:

Việc niêm yết giá tại cơ sở: Tại thời điểm kiểm tra, có 13/14 đơn vị đã thực hiện, 01/14 đơn vị không thực hiện.

2. Việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông để các phương tiện hoạt động khai thác cát:

Kiểm tra tại 09 doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường có 24 phương tiện đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện thủy nội địa. Trong đó, 04 phương tiện có Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa còn hiệu lực; 20 phương tiện có Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa đã hết hiệu lực.

(Chi tết cụ thể theo báo cáo kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra số 225)

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Sở Xây dựng đã có Công văn số 2001/SXD-QLVT ngày 03/6/2025 về việc hướng dẫn, kiểm tra việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông, gửi đến UBND các huyện, thị xã, thành phố và Chủ sở hữu các phương tiện thủy nội địa để phối hợp thực hiện.

III. Nhận xét, đánh giá

Từ kết quả kiểm tra việc niêm yết giá và giá bán đối với các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường; việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông tại địa bàn các huyện Ea Kar, Krông Pắc, Krông Bông, Lắk, Krông Ana, Ea Súp, Đoàn kiểm tra số 225 nhận xét như sau:

1. Ưu điểm:

Qua kiểm tra thực tế, về cơ bản các đơn vị được kiểm tra chấp hành đúng các quy định về việc niêm yết giá và bán đúng theo giá niêm yết (giá niêm yết và giá bán ghi nhận theo các hóa đơn trùng khớp). Việc đăng ký phương tiện thủy nội địa đã được chủ phương tiện quan tâm, thực hiện đăng ký theo quy định.

2. Tồn tại và nguyên nhân:

2.1. Nguồn cung cấp cát xây dựng trên địa bàn tỉnh đang trở nên khan hiếm nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là việc nhiều đơn vị phải tạm ngưng hoạt động khai thác cát do Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa hết hiệu lực, đang phải chờ làm thủ tục đăng kiểm lại để đủ điều kiện vận hành theo quy định pháp luật. Qua kiểm tra tại 09 doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường, ghi nhận có 24 phương tiện đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện thủy nội địa; tuy nhiên, chỉ có 04 phương tiện có Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa còn hiệu lực, chiếm 16,66%; 20 phương tiện có Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa đã hết hiệu lực, chiếm 83,33%.

Việc đăng kiểm gặp nhiều khó khăn vì: Trên địa bàn tỉnh chưa có cơ sở đăng kiểm phương tiện thủy nội địa. Trong quá trình vận hành khai thác các đơn vị đã tiến hành sửa chữa, hoán cải làm thay đổi hiện trạng, thông số kỹ thuật của các phương tiện thủy nội địa dẫn tới việc khó khăn trong quá trình kiểm định phương tiện thủy nội địa.

2.2. Qua đối chiếu hóa đơn tại các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường và tại một số cơ sở, đại lý buôn bán, kinh doanh VLXD (cửa hàng) trên địa bàn các huyện, Đoàn kiểm tra ghi nhận có trường hợp giá bán cao hơn nhiều so giá bán tại mỏ cát. Tại một số hóa đơn đầu vào (do các cửa hàng cung cấp) có thêm khoản phí vận chuyển, nhưng không thể hiện nội dung về cự ly vận chuyển; dẫn đến giá cát đầu vào tại các cửa hàng nâng lên cao.

V. Kiến nghị:

Trên cơ sở kết quả kiểm tra và đề xuất của Đoàn kiểm tra số 225, Sở Xây dựng kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo:

1. Đối với các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường: Tuân thủ pháp luật về niêm yết giá, bán theo giá niêm yết đối với các mặt hàng vật liệu xây dựng thông thường. Nghiêm túc thực hiện việc đăng kiểm lại phương tiện theo quy định tại Thông tư số 48/2015/TT-BGTVT ngày 22/9/2015 của Bộ Giao thông vận tải quy định về đăng kiểm phương tiện thủy nội địa; Thông tư số 16/2023/TT-BGTVT ngày 30/6/2023 của Bộ Giao thông vận tải sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư quy định về đăng kiểm phương tiện thủy nội địa. Đối với những phương tiện không đăng ký, đăng kiểm (thuộc diện phải đăng ký đăng kiểm) và các phương tiện đã hết hạn đăng kiểm, không được sử dụng để thực hiện việc khai thác, vận chuyển cát.

2. Đối với UBND các huyện Ea Kar, Krông Pắc, Krông Bông, Lắk, Krông Ana, Ea Súp: Thường xuyên kiểm tra việc tuân thủ pháp luật về niêm yết giá, bán theo giá niêm yết đối với các mặt hàng vật liệu xây dựng thông thường của cơ sở sản xuất, kinh doanh, cung ứng vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh. Nếu có sai phạm thì xử lý kịp thời, theo thẩm quyền.

Đề nghị UBND huyện Krông Pắc chỉ đạo xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi không niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ của Công ty TNHH Hà Bình quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 13 Nghị định số 87/2024/NĐ-CP ngày 12/7/2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong quản lý giá.

3. Giao Sở Xây dựng tiếp tục phối hợp làm việc với đơn vị đăng kiểm phương tiện thủy nội địa để nghiên cứu giải pháp hỗ trợ việc đăng kiểm phương tiện thủy nội địa trên địa bàn tỉnh, đẩy nhanh quá trình kiểm tra và cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa đã hết hạn đăng kiểm.

4. Do giá cát có biến động bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân, ảnh hưởng tới giá mặt bằng chung của thị trường. Vì vậy, nhằm phục vụ cho công tác quản lý và điều hành giá cả, kiến nghị UBND tỉnh:

- Giao Sở Tài chính thực hiện kiểm tra yếu tố hình thành giá cát tại một số Doanh nghiệp được phép khai thác cát và cơ sở sản xuất, kinh doanh, cung ứng vật liệu xây dựng (cửa hàng lớn) theo quy định tại Điều 31 của Luật Giá năm 2023 nhằm mục đích đánh giá tính hợp lý của các yếu tố hình thành giá, đánh giá cung cầu cát xây dựng và phí vận chuyển để nhận diện các yếu tố tác động đến giá cát. Dựa vào kết quả này, các biện pháp, giải pháp quản lý và điều tiết giá cả sẽ được xem xét và quyết định sao cho phù hợp.

- Đối với việc kiểm tra các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường trong thời gian tới: Hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (cát xây dựng) của các doanh nghiệp chịu sự quản lý của nhiều cơ quan, đơn vị liên quan. Để hoạt động kiểm tra trong thời gian tới được hiệu quả, kiến nghị UBND tỉnh xem xét thành lập một Đoàn kiểm tra liên ngành hoặc giao một cơ quan chuyên môn làm đầu mối để tổ chức kiểm tra tất cả các hoạt động của các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh VLXD thông thường. Trong đó, Đoàn kiểm tra sẽ kiểm tra các nội dung như: Việc sử dụng phương tiện, công nghệ khai thác; phạm vi, trữ lượng, công suất khai thác; an toàn lao động; vận chuyển; kinh doanh; việc chấp hành nghĩa vụ thuế,.... Việc tổ chức kiểm tra liên ngành hoặc giao cơ quan đầu mối sẽ đảm bảo tính thống nhất, tránh chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động kiểm tra, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và giảm thiểu tác động đến hoạt động của doanh nghiệp.

Trên đây là Kết luận kiểm tra việc niêm yết giá và giá bán đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; việc đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền hoạt động khai thác cát trên sông.